NASA’nın Jet İtki Laboratuvarı (JPL) tarafından inşa edilen Mars gezgini Curiosity, 2014’ten bu yana Sharp Dağı’na yavaşça tırmanıyor.
Resmi ismi “Aeolis Mons” olan bu dağ 1970’lerde keşfedildi.
Yabancı görüntüsüne kazınmış olan Gediz Vallis kanalı, birtakım bilim insanlarının eski bir ırmak yatağı olduğuna inandığı bir yerdir.
Curiosity bu yılın başlarında Gediz Vallis’e girdi ve dün JPL Mars severler için Gediz Vallis’in 360 derecelik panoramik imajını yayınladı.
Görüntü, Gediz Vallis kanalını çevreleyen birçok Mars’a ilişkin özelliği gösteriyor.
Bunlar ortasında Kukenan Butte, Pinnacle Ridge, Texoli Butte ve hatta Gale Krateri’nin uzak bir manzarası bile var.
GEDIZ VALLIS KANALI NASIL OLUŞTU?
Kanalın tam olarak nasıl oluştuğu şu anda bilim insanları ortasında tartışma konusu.
Bir mühlet evvel içinden su akmış ya da oluşumundan güçlü rüzgarlar sorumlu olmuş olabilir.
Ya da tahminen de Sharp Dağı’nın yüksek kesitlerinden aşağıya yanlışsız akan toprak kaymaları Gediz Vadisi’ni yaratmıştır ki bu da Curiosity’nin seyahati boyunca bulduğu kayaları ve enkazı açıklayabilir.
GİZEMLİ BEYAZ KÜKÜRT TAŞLARI
Enkazın ortasında, JPL’nin sağladığı panoramik imgede etiketlenmiş olan gizemli beyaz kükürt taşları bulunmaktadır.
Gezgin ayrıyeten beyaz taşlardan birinin üzerinden geçip onu çatlatmıştı. Kırılan taşın içinde kükürt kristalleri vardı.
Dünya’da kükürtün sıcak su kaynaklarından ve volkanlardan geldiği bilindiği için, Mars’ta ne sıcak su kaynakları ne de volkanlar bulunmadığından, JPL takımı bu elementin gezegen üzerindeki varlığını açıklayacak bir açıklama yapamadı.
Curiosity’nin proje bilimcisi Ashwin Vasavada yaptığı açıklamada, “Sülfür alanına her açıdan baktık ve bize nasıl oluştuğuna dair ipuçları verebilecek sülfürle karışık rastgele bir şey aradık. Bir ton bilgi topladık ve artık çözmemiz gereken eğlenceli bir bulmacamız var.” diye konuştu.
ON YILDIR GÖREVDE
On yıldan fazla kuvvetli seyahatten sonra, Curiosity hala fonksiyonel, lakin Mars’ın sert yüzeyinden biraz yıpranmış durumda.
Gezginin bir sonraki durağı, Mount Sharp üzerinde daha ileride bulunan ve “kutu işi” ismi verilen örümcek ağını andıran desenlerdir.
2006’da NASA’nın Mars Keşif Yörüngesiz Aracı tarafından birinci kere görülen bu kutuluk, dokuz ila 19 metre genişliğinde ve dağ yüzeyindeki kırıklara su ile taşınan minerallerin sonucu olabilir.
Bölgeyi inceleyen Curiosity bilim insanı Kirsten Siebach yaptığı açıklamada, “Bu sırtlar, tuzlu sıvı suyun aktığı, daha sıcak olan yeraltında kristalleşen mineralleri içerecektir. Erken Dünya mikropları emsal bir ortamda hayatta kalmış olabilir. Bu da burayı keşfetmek için heyecan verici bir yer haline getiriyor.” dedi.
Curiosity kutu yapısını incelemek üzere seyahatine başlarken, JPL’nin bilim insanları elde ettikleri bilgileri Gediz Vallis kanalındaki özelliklerin nasıl oluştuğuna dair teorileri bir ortaya getirmek için kullanacaklar.
Artık bilim grubu, Curiosity’nin seyahatleri sırasında gözlemlediklerine dayanarak olayların bir vakit çizelgesini oluşturuyor.