Gelişmiş ülkeler, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği 29. Taraflar Konferansı (COP29) kapsamında iklim değişikliğiyle çabaya yıllık 300 milyar dolar finansman sağlama taahhüdünde bulunurken, gelişmekte olan ülkeler kelam konusu finansmanın azlığına reaksiyon gösterdi.
BM’den yapılan yazılı açıklamada, Azerbaycan’ın başşehri Bakü’de düzenlenen COP29 kapsamında iklim değişikliğiyle çaba için finansman konusunda muahede sağlandığı belirtildi.
Anlaşma kapsamında gelişmiş ülkelerin yıllık 300 milyar dolar sağlayacağı bilgisine yer verilen açıklamada, kelam konusu ölçünün 2035’e kadar 1,3 trilyon dolara çıkarılmasının hedeflendiği kaydedildi.
Açıklamada görüşlerine yer verilen BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, yıllık 300 milyar dolar düzeyindeki finansmanın beklentileri karşılamadığına işaret ederek, “Karşı karşıya olduğumuz büyük zorluğun üstesinden gelmek için hem finansman hem de emisyon azaltma konusunda daha argümanlı bir sonuç umuyordum.” sözünü kullandı.
BM İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı (UNFCCC) İcra Sekreteri Simon Stiell de muahede sonucunda ülkelerin istek ettikleri sonucu elde edemediklerine vurgu yaparak, “Yapılacak çok fazla iş var ve gelecek yıl yapılacak COP30’a kadar eforlarımızı iki katına çıkarmalıyız.” değerlendirmesinde bulundu.
Gelişmekte olan ülkeler tepkili
Açıklamada, gelişmekte olan ülkelerin en az 1 trilyon bedelinde finansmanın taahhüdünü içeren bir muahede umduklarına ve bu nedenle elde edilen sonucu “zayıf, aşağılayıcı bir anlaşma” halinde tanımladıklarına işaret edildi.
Hindistan heyetinin COP29’daki temsilcisi Chandni Raina da mutabakata reaksiyon göstererek, “Bu dokümanın optik bir illüzyondan diğer bir şey olmadığını söylemekten hüzün duyuyorum. Bu, hepimizin karşı karşıya olduğu zorluğun büyüklüğünü kapsayamayacak. Bu nedenle bu evrakın kabul edilmesine karşıyız.” tabirlerini kullandı.
Marshall Adaları’nın COP29’daki temsilcisi Tina Stege, muahedenin kâfi olmadığını vurgulayarak, “İklim açısından savunmasız ülkelerin ivedilikle muhtaçlık duyduğu fonun küçük bir kısmıyla ayrılıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
BM açıklamasında, Afrika ülkelerinin de muahedeye yansılı olduğuna işaret edilirken, “Sierra Leone temsilcisi, Afrika ülkelerinin sonuçtan dolayı hayal kırıklığına uğradığını ve bunun gelişmiş ülkelerin uygun niyet eksikliğine işaret ettiğini söyledi.” bilgisine yer verildi.
2024’ün “en sıcak yıl” olacağı kesinleşti
Öte yandan, Avrupa Birliği’nin (AB) dünya müşahede platformu Copernicus’tan 7 Kasım’da yapılan açıklamada, 2024’ün kayıtlardaki “en sıcak yıl” olacağının belirli olduğunun mutlaklaştığı tabir edilmişti.
2024’ün 10 ayı için ortalama global sıcaklık anomalisi, 1991-2020 ortalamasının 0,71 santigrat derece üzerinde ölçüldü. Bu periyot için kayıtlardaki en yüksek bedele karşılık gelen ölçüm, 2024’ün kayıtlardaki en sıcak yıl olacağını şimdiden katılaştırdı.
İklim değişikliğinden etkilenen gelişmekte olan ülkeler, ABD, Kanada ve Avrupa’daki birtakım ülkelerin iklim finansmanına daha fazla katkı sunmasını isterken, bilhassa Avrupalı ülkeler, Çin ve Körfez ülkelerinin takviye sağlamasını talep ediyor.