İsveç’teki Türkiye Büyükelçiliği yakınlarında çok sağcı siyasetçi Rasmus Paludan’ın Kuran’ı Kerim yakması, Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nin NATO üyeliğine onayını zora sokarken ABD’den Türkiye’ye gözdağı niteliğinde bir açıklama geldi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “İsveç, Müslümanların dini inancına hürmet gösteremiyorsa bizden NATO konusunda rastgele bir takviye göremeyecek” demişti. Akabinde da Türkiye, İsveç ve Finlandiya ortasındaki üçlü sistem toplantısı süresiz olarak iptal edilmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price ise İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üye olmaya hazır olduğunu söyleyerek “Bu olayın ardındaki bireylerin NATO’yu zayıflatmak ve Avrupalı müttefiklerimiz ve partnerleri ortasında taammüden sorun çıkarmak istediğini düşünüyoruz” diye konuşmuştu.
ABD KONGRESİ’NDE GÜNDEM OLDU
Bu ortada krizin ABD’den Türkiye’ye F-16 satışıyla ilgili görüşmeler sürerken yaşanması, kimi kısımlarda “Türkiye NATO genişlemesine onay vermediği sürece F-16 satmayalım” görüşüne yol açmıştı.
Konuyla ilgili olarak ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland’dan çok dikkat çeken açıklamalar geldi. ABD Senatosu Dış Bağlantılar Komisyonu’nda dün düzenlenen “Rusya’nın Saldırganlığıyla Çaba: Ukrayna ve Ötesi” isimli oturumda, Türkiye’ye muhtemel F-16 satışı ve Ankara’nın İsveç ile Finlandiya’nın NATO üyeliğine itirazları gündeme geldi.
Victoria Nuland’ın senatörlerin sorularını yanıtladığı oturumda Demokrat Senatör Jeanne Shaheen, Türkiye iki kuzey Avrupa ülkesinin NATO üyeliğini onaylamadığı sürece F-16 satışına karşı çıkacağını belirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu durumu iç siyasetteki çıkarları için kullanıyor üzere göründüğünü kaydeden Shaheen, bu durumun NATO’nun çıkarlarına karşıt olduğunu söyledi.
Bu yorum üzerine konuşan Nuland da, “Müttefiklerimiz olarak muhtaçlık duyduklarını düşündüğümüz güvenlik dayanağını onlara verebilmek için Kongre’nin takviyesine gereksinimimiz olduğunu Türk müttefiklerimize de belirttik” dedi. Nuland, Ankara’nın İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine onay vermesinin, Türkiye’ye F-16 satışına ABD Kongresi’nde daha sıcak bakılmasını sağlayacağı bildirisini verdiklerini kaydetti.
ABD’Lİ SÖZCÜ FARKLI KONUŞTU
Öte yandan Nuland’ın “Türkiye’ye gözdağı” niteliğindeki bu açıklamaları ABD Dışişleri Bakanlığı’nın günlük basın brifinginde de gündeme geldi. Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, Kongre’de F-16 satışına muhalefet sürerken Nuland’ın kelamlarının Ankara tarafından “dostça bir öneri” olarak yorumlanmasının nasıl beklendiği sorusuna, bugünkü oturumu izlemediğini fakat genel olarak yürütmenin, Başkanı Joe Biden’ın ve bakanlığın F-16’lar konusunda çok net olduğu cevabını verdi.
Patel, “Türkiye’nin kıymetli bir NATO müttefiki olduğu ve NATO sistemi içerisinde güvenlik operasyonelliği konusunda desteğimizin devam edeceği konusunda net olduk. Bu iki husus, yani F-16lar ile İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya kabulü, birbirinden başka olmaya devam edecek; rastgele bir karşılıklılık kelam konusu değil” tabirlerini kullandı.